زمبور

بسم الله الرحمن الرحیم

افغانستان مظلوم

سفری داشتیم به افغانستان، 35 روز تولید فیلم، درپی 15 روز سفر تحقیقاتی. فیلمی با موضوع مسائل فرهنگی افغانستان امروز، ازنگاه نخبگان، هنرمندان، متفکران و مسؤولان فرهنگی افغانستان. چند نکته ای را بعنوان برداشت های شخصی ازاین سفر قلمی می کنم وحرف های بیشتر را به دیدن فیلم واگذار می کنم.

1- افغانها مردمی مظلوم، سلحشور، مقاوم، قانع، پرتلاش، باهوش، فرهنگ دوست و دوستدار اسلام و ایرانیها هستند.

2- فضای سوء تفاهم فرهنگی بین دو ملت روز بروز درحال افزایش است. این، حاصل غفلت های فرهنگی مسؤولان ما، عدم تدبیر درست سیاسی، عدم حل صحیح و به موقع مسأله تردد اتباع دو کشور و عدم صدور ویزا برای افغانها، تحقیر و عدم احترام متقابل افغانها ازطرف ایرانیها، رویکرد غلط و وادادگی صدا و سیما و رسانه های ما، حضور پرقدرت، هدفمند وبابرنامه رسانه های غربی، موش دوانی دشمنان، عدم رشد یافتگی فرهنگی و سطح پایین سواد درمیان عامه مردم افغانستان و... است.

3- افغانستان کشوری بسیار نزدیک به ما ازنظر فرهنگی است. زبان مشترک فارسی با تفاوت مختصر لهجه، دین مشترک یعنی اسلام، مرزمشترک هزار کیلومتری، پیشینه تمدنی مشترک چند هزار ساله و...

4- درادبیات عامه مردم ، مسؤولان و رسانه های ایران، واژگان و جملاتی وجود دارد که باعث کدورت و موضع گیری افغانها می شود. - بدون توجه به تحلیل و درست و غلط بودن این جملات - مثل اینها: "افغانستان روزی جزو ایران بوده است" " افغانستان اشغال شده است" "افغانستان کشوری عقب مانده و درحال جنگ است" "افغانیها کارگر ما بوده اند و حالا آدم شده اند" و...

5- مسأله حضور خارجیها درافغانستان جزو مسائل چالش برانگیز دررابطه دو کشور است. ما نیروهای خارجی را دشمن می دانیم و عقیده داریم که حضور آنها درافغانستان باعث ایجاد ناامنی و درگیری درمنطقه است. همچنین ما همه تلاشمان را بکارمی گیریم که نیروهای خارجی ازافغانستان خارج شوند. این تفکر و سیاست رسانه ها و بخشی ازمسؤولان ایران حلقه مفقوده ای درکنار خود دارد که کلید حل سوءتفاهمات دو ملت است. نگاه درست و ایجابی به مسائل فرهنگی افغانستان و توجه به این مسأله که سیاست مقابله گرایانه ما نباید باعث قربانی شدن مردم افغانستان شود.

6- مهاجرت بیش از3 میلیون افغان درسالهای پس ازانقلاب به ایران یک فرصت مغتنم برای نزدیکی دوملت است. فرصتی که به دلیل عدم مدیریت صحیح، به یک تهدید بدل شده است. برخوردهای نامناسب پلیس ایران، تحقیر افغانها بوسیله مردم، جمعیت بسیار زیاد مهاجرین و... عقده ها و شبهاتی را ایجاد کرده و درسالهای اخیر به دلیل نگاه بالا به پایین رسانه های ما تلاشی جهت رفع این شبهات انجام نگرفته است. اعدام افغان های مجرم، مسأله تابعیت کودکان با ملیت دوگانه، تردد مهاجران و اقوام آنها و ... نمونه هایی ازاین شبهات است.

6- افغانستان امروز که حدود 9 سال پس ازسقوط طالبان را تجربه می کند، کشوری نوپا درهمه زمینه هاست. اقتصاد ضعیف، فرهنگ و مدنیت عقب نگه داشته شده، فقر، بی کاری، فساد اداری، غرب زدگی رسانه ها، آزادی بی حد و حصر لیبرالی و ... اما نسل جوان افغانستان جمعی با اراده برای ساختن کشوری برآمده ازجنگ های سالهای گذشته است. به نظر، کلید خروج خارجیها و ایجاد امنیت پایدار درافغانستان و دست یافتن به کشوری مسلمان و مقتدر درهمسایگی ایران، توجه بیشتر به تحصیل و آگاه سازی این نسل مظلوم است.

7- دریکی ازمصاحبه های فیلم که درمسجدی انجام می شد، خادم مسجد که پیرمردی لاغر اندام بود به ما نزدیک شد و سرصحبت را بازکرد" یادم می آید سالها پیش، تهران در کارگاهی کفاشی کار می کردم. صبح که رفتیم سرکار،رادیو خبر فوت امام خمینی را اعلام کرد. همه مادست ازکار کشیدیم و پایین آمدیم. رئیس سراسیمه جلو آمد و گفت چه خبرشده؟ گفتیم امام خمینی فوت کرد است. گفت به شما افغانیها چه مربوط؟! بروید سرکارتان. گفتیم امام ایرانی و افغانی ندارد. او امام همه مسلمان هاست. یک کلمه دیگر بگویی، دهانت را جر می دهیم. کوتاه آمد. یک هفته کار را تعطیل کردیم و درمراسم ارتحال امام شرکت کردیم."