زمبور

بسم الرحمن الرحيم

آشنازدايي و پوست اندازي

من برخلاف خيلي ها فكر مي كنم كه حلقه سبز يك مجموعه معنا گرا نيست و اين نوع قصه پردازي را  يكي از نقاط قوت اين مجموعه مي دانم. حاتمي كيا به جاي اينكه قصه را به فضاهاي روح و روح بازي و به اصطلاح اهلش، معنا گرايي ببرد، روح حسن گلاب را به داستاني واقعي كشانده است. حتي تماشاگر بعد از اينكه مي فهمد كه حسن يك انسان واقعي نيست، باز هم دوست دارد كه در مرز بين واقعيت و خيال مانده و حسن را واقعي بداند. از اين منظر و بدون عنايت به پيشينه هنري حاتمي كيا، حلقه سبز را مي توان از نظر فني در حد بهترين مجموعه هاي تلويزيون دانست. كار دريك فضاي محدود كه هميشه مورد علاقه حاتمي كيا بوده، استفاده اي متفاوت از جلوه هاي ويژه تصويري و يك كارگرداني پخته و حرفه اي.

اما حلقه سبز را بايد از دومنظر نگريست. يكي بعنوان مجموعه اي به كارگرداني ابراهيم حاتمي كيا با پيشينه اي مشخص و ديگري مجموعه اي با تمام مقضيات فني ومحتوايي اش.

اما حالا ديگر مي توان گفت كه حاتمي كيا شخصيتها و فضاهاي هميشگي و آشنايش را گم كرده است. البته بجز نسل سومي هاي لوس و تك بعدي و دور از جامعه اي كه نمونه اش را در به نام پدر ديده بوديم. همچنين در حلقه سبز ديگر همان حداقل دغدغه ارزشي حاتمي كيا نيز جايي ندارد. اينجا داستان آنقدر دور از اولويتهاي جامعه و در فضاهاي اتوكشيده و مدرن شهريست كه كمتر به همذات پنداري عموم مردم دست پيدا مي كند. فاصله بين عارفي در ديده بان و حسن گلاب را تصور كنيد. نه از اين نظر كه ديده بان قصه يك رزمنده بسيجي آرمانگرا ست. بلكه از اين جهت كه مابه ازاي اين آرمانگرايي و اخلاص و ايثار در شخصيتهاي فعلي حاتمي كيا كجاست؟ آيا فرزند زمان خويش بودن اينست كه از آرمانها دور شويم؟ يا اينكه بتوانيم وجوه امروزين اين آرمانگرايي را درزمان خويش نيز پيدا كنيم. شايد به ذهن يك تماشاگر عادي سينما كه با حاتمي كيا نيز آشناست برسد كه چرا مثلاً حسن بجاي يك معلول، يك جانباز اعصاب و روان نيست؟ و چرا حاتمي كيا با دقت همه نشانه هاي آشنايش را زدوده و پوست اندازي كرده است.

اين عدم تشخيص اولويتها و آرمانها از خصوصيات روشنفكرها و روشنفكر زده ها و روشنفكر شده هاست. كه مي تواند دلايل مختلفي از جمله دور شدن از مردم، شهرت، فرم زدگي و فرمگرايي و... داشته باشد. ازبرادرمان ابراهيم حاتمي كيا تقاضا مي كنم، سخنان رهبري در ديدار باكارگردانان سينما را دوباره مطالعه كند. عمل به اين توصيه ها انشاء الله درجه هايي واقعي را از طرف خداوند همراه خواهد داشت.